Liczba chorych na zaćmę w Polsce dochodzi do około 800 tysięcy osób. Co ciekawe, choroba oczu głównie dotyka kobiety. Najczęściej objawia się w wieku 50-60 lat i związana jest ze starzeniem się organizmu. Przy tym często jest mylona z jaskrą. Nieleczona może doprowadzić do utraty wzroku. Czym się właściwie objawia, jakie są przyczyny oraz najskuteczniejsze metody leczenia?

Definicja i rodzaje zaćmy

Zaćma, zwana także kataraktą oczną to choroba obejmująca soczewki. Stanowią przezroczystą strukturę, którą otacza torebka umiejscowiona w środkowej części oka. Odpowiada za właściwe widzenie. Sprowadza się do częściowego lub całko owitego zmętnienia, a więc ograniczenia pola widzenia. Może się wiązać z utratą wzroku. Wyróżnia się następujące rodzaje zaćmy:

  • Jądrową – rozwija się powoli i przyczynia się do zmętnienia w centralnej części soczewki. Cechuje się problemami z widzeniem z odległości i postępowaniem krótkowzroczności
  • Korową – ze względu na lokalizację, może pogarszać widzenie (jeśli zmętnienie jest umiejscowione na osi widzenia) bądź nie wiązać się z żadnymi objawami (jeśli zlokalizowane w okolicy obwodu soczewki). Charakteryzuje się uczuciem podwójnego widzenia i oślepienia (w nocy) na przykład światłami samochodów)
  • Podtorebkową (tylną) – najczęściej pojawia się u młodych osób. Wyróżnia się wrażeniem olśnienia i gorszego widzenia przy zbyt jasnym oświetleniu. Później dochodzi uczucie dwojenia i problemy z patrzeniem w dal

Niekiedy po przeprowadzonej operacji dochodzi do nawrotu choroby. Ponowne zamglenie i zmętnienie soczewki (tylnej torebki oka) określa się jako zaćmę wtórną.

Najważniejsze przyczyny zaćmy

Zaćma to poważna choroba oczu, która może występować wraz z wadami wzroku na przykład astygmatyzmem. Na jej rozwój wpływa kilka czynników:

  • Naturalny proces starzenia się organizmu – związana w pewien sposób z zakłóceniami metabolizmu
  • Nieleczonych lub przewlekłych chorób – infekcji lub stanów zapalnych
  • Uszkodzeń – urazów oka
  • Długotrwałego niedokrwienia – współwystępującego z chorobami naczyń
  • Wad genetycznych – współzależna z niektórymi chorobami na przykład zespołem Downa, Wernera czy Rothmunda

Kataraktę oczną mogą także wywołać niektóre przyjmowane leki. Może być efektem ubocznym stosowania danych sterydów na przykład miotyków, amiodaronu czy chlorpromazyny.

Czym się objawia choroba oczu?

Objawy zaćmy można podzielić na:

  • Wrażenie oślepienia – pochodzącego ze światła
  • Ogólne pogorszenie wzroku – dotyczące ostrości
  • Zniekształcone kształty – problemy z ich rozpoznawaniem (zamazany widok)
  • Trudności w czytaniu
  • Niezdolność rozróżniania barw – kolory mogą ciemnieć lub blaknąć

Ponadto schorzenie może się objawiać nocą i wiązać z trudnością widzenia po zmroku. U chorego może być widoczny oczopląs lub zez. Rozwijają się dodatkowo wady wzroku na przykład krótkowzroczność czy różnowzroczność. Często osoba ma problem z dobraniem odpowiednich okularów korekcyjnych.

Metody leczenia zaćmy i zalecenia

Do podstawowych metod leczenia zaćmy zalicza się odpowiednia profilaktyka. po wizycie u okulisty należy pamiętać o właściwej diecie. Powinna zawierać duże ilości witamin C i E, luteiny i zeaksantyny. Należy natomiast unikać palenia papierosów. Spożywanie zielonych warzyw przyczyni się do zahamowania rozwoju choroby. Konieczne będą regularne wizyty w gabinecie okulistycznym.

Do głównych sposobów walki z kataraktą oczną należy chirurgiczna operacja zaćmy. Do najnowszych metod zalicza się fakoemulsyfikacja. Zabieg polega na zastosowaniu miejscowego znieczulenia i rozbicia. Do usunięcia problemu używa się sprzętu (fakoemulsyfikatora) generującego ultradźwięki. Innym rozwiązaniem jest wszczepienie soczewki wieloogniskowej lub akomodacyjnej. Zalecana jest w tym przypadku przerwa między operacją jednego oka a drugiego, aby zoperowane oko mogło się wygoić.