Na rynku istnieje wiele rodzajów pilników warsztatowych do obróbki różnych powierzchni. Każdy z nich jest specjalnie zaprojektowany do określonego rodzaju wykończenia oraz konkretnego materiału, a wybór odpowiedniego pilnika jest ważnym czynnikiem wpływającym na jakość i bezpieczeństwo pracy. Jakie pilniki można znaleźć w ofercie producentów? Czym się charakteryzują oraz różnią? Wyjaśniamy.
Pilniki warsztatowe – charakterystyka
Pilniki warsztatowe to jak sama nazwa wskazuje narzędzia, które wykorzystywane są do obróbki mechanicznej rozmaitych powierzchni podczas wszelkiego rodzaju prac warsztatowych. Pilniki służą przede wszystkim do usuwania cienkiej warstwy materiału obrabianego, co pozwala uzyskać pożądany efekt, kształt lub rozmiar. Narzędzie składa się z rękojeści oraz części roboczej, zazwyczaj wykonanej ze stali, z naciętymi ząbkami. Ostrza pilnika są nachylone pod kątem do osi narzędzia. Gęstość występowania ostrzy, a także ich gradacja, odpowiadają za właściwości pilnika oraz jego przeznaczenie. Jak więc można się łatwo domyślić, wyróżnić można różne pilniki warsztatowe, biorąc pod uwagę ich budowę, kształt, gradację ostrzy oraz przeznaczenie. W przypadku kształtu wyróżnia się m.in.:
pilniki płaskie,
pilniki płasko-zbieżne,
pilniki trójkątne,
pilniki półokrągłe,
pilniki okrągłe,
pilniki nożowe.
Natomiast pod względem przeznaczenia najbardziej powszechny podział tych narzędzi obejmuje – pilniki do drewna i pilniki do metalu.
Czym różnią się pilniki do drewna i metalu?
Pilniki do drewna i metalu przeznaczone są do obróbki dwóch całkiem innych materiałów, dlatego różnią się od siebie kilkoma kluczowymi cechami. Pilniki do drewna są wykonane z twardszych materiałów, takich jak stal węglowa, natomiast pilniki do metalu z bardziej wytrzymałych i odpornych na ścieranie materiałów, takich jak hartowana stal.
Jeśli chodzi o kształt – pilniki do drewna mają kształt płaski lub wypukły, aby dobrze dopasować się do kształtu powierzchni drewna, natomiast pilniki do metalu mają zwykle ostrzejszy i precyzyjniejszy kształt, aby zapewnić dokładne cięcie metalu.
Pilniki do drewna są zwykle grubsze i bardziej elastyczne, aby lepiej radzić sobie z nierównymi powierzchniami drewna, a także, w przeciwieństwie do pilników do metalu, mają zęby i nacięcia o wiele większe (od 0,5 do 2 mm) i rzadziej rozmieszczone. Z kolei pilniki do metalu są zazwyczaj cieńsze oraz sztywniejsze, ale też twardsze, aby wytrzymać wysokie obciążenia i długotrwałe użytkowanie.
Mówiąc o pilnikach do drewna, można wyróżnić 3 najczęściej spotykane, czyli – raszple (bez nacięć, o grubych zębach, dobrze zdzierają drewno, służą do obróbki elementów o dowolnym kształcie, ale nie nadają się do detali), tarniki kowalskie (mają nacięcia pod różnymi kątami, mniej efektywne w zdzieraniu drewna niż raszple, ale zapewniają gładszą powierzchnię) i tarniki rzeźbiarskie (to pilniki precyzyjne, ich korpus jest na środku gładki, a po bokach znajdują się nacięcia różnej grubości, służą do tworzenia detali).
Pilniki do ostrzenia a pilniki precyzyjne
Jeśli chodzi o rodzaje pilników, można także podzielić je ze względu na specjalistyczne przeznaczenie. W ramach tego wyróżnia się – pilniki do ostrzenia oraz pilniki precyzyjne.
Pierwsze z nich są przeznaczone do szybkiego i efektywnego ostrzenia narzędzi, takich jak noże, nożyczki i noże do cięcia. Są dostępne w różnych kształtach i rozmiarach, a niektóre z nich mają specjalnie zaprojektowane powierzchnie, które umożliwiają ostrzenie narzędzi na różne sposoby. Zazwyczaj mają pojedyncze, gęste nacięcie, cechujące się bardzo dobrymi właściwościami zdzierającymi. W ofercie firm, takich jak Pferd VSM z Kostrzyna, dostępne są również specjalistyczne pilniki do ostrzenia pił łańcuchowych.
Natomiast pilniki precyzyjne, służą do precyzyjnej obróbki metalu, drewna i innych materiałów. To narzędzia bardziej zaawansowane niż pilniki do ostrzenia i są stosowane w miejscach, gdzie wymagana jest duża dokładność. Mają bardzo cienkie i szczegółowe końcówki, co pozwala na uzyskanie kunsztownych efektów.
Gdzie wykorzystywane są pilniki warsztatowe?
Pilniki warsztatowe są wykorzystywane do różnych prac i czynności, takich jak: szlifowanie, wykańczanie, obróbka powierzchni, fazowanie krawędzi, cięcie oraz wykonywanie niewielkich, precyzyjnych elementów. Mogą być używane do obróbki drewna, metalu, tworzyw sztucznych i innych materiałów. Pilniki warsztatowe są bardzo przydatne w różnych gałęziach przemysłu oraz rzemiosła. Zazwyczaj spotyka się je w branżach typu – stolarstwo, metalurgia, rzemiosło artystyczne i inne. Tak naprawdę są idealne zarówno do użytku w domu, jak i warsztacie, a także do pracy w terenie, dla amatorów oraz osób zajmujących się obróbką materiałów zawodowo.