Tereny zieleni pełnią w miastach wiele ważnych funkcji. Stanowią dom dla ptaków, małych ssaków i owadów, oczyszczają powietrze, a także są miejscem wypoczynku dla mieszkańców. Nie jest jednak łatwo zaprojektować funkcjonalny park miejski, który będzie współgrał z prężnie rozwijającą się metropolią. To zadanie dla urbanistów i doświadczonych architektów zieleni. O czym muszą pamiętać specjaliści, chcąc stworzyć zieloną enklawę na betonowej mapie miasta?

Park zgodny z potrzebami mieszkańców

Zazwyczaj to mieszkańcy miast wychodzą z inicjatywą rozbudowy terenów zieleni i stworzenia atrakcyjnych miejsc wypoczynku. Park miejski powinien przede wszystkim służyć lokalnej ludności, dlatego też włodarze miasta, powinni rozeznać się w jej potrzebach. Z doświadczenia architektów zieleni wiadomo, że ludzie mają wiele ciekawych pomysłów na zagospodarowanie publicznej przestrzeni. Jeśli chodzi o parki, to pragną, by znalazły się w nich między innymi:

  • atrakcyjne trasy spacerowe,

  • utwardzone trasy rolkowe i rowerowe,

  • place zabaw dla dzieci,

  • wybieg dla psów wraz z wyposażeniem do ich trenowania,

  • siłownia na świeżym powietrzu.

Oczywiście potrzeby mieszkańców to niejedyna rzecz, którą muszą uwzględnić projektanci. Ważny jest także historyczny rodowód miasta oraz jego obecny kierunek rozwoju i funkcjonowania. Ponadto park miejski musi powstać w oparciu o dobre praktyki projektowe. Włodarze miasta powinni więc wybrać doświadczoną pracownię projektową specjalizującą się w zagospodarowywaniu terenów publicznych. Najlepiej, by firma działała kompleksowo – wykonała projekt parku miejskiego i sprawowała nadzór na jego prawidłową realizacją. Takie usługi oferuje między innymi Pracownia Projektowa Magdaleny Loose, która mieści się w Gdańsku. Przedsiębiorstwo ma na swoim koncie wiele sukcesów. Brało udział w tworzeniu Ogrodu Deszczowego w Gdańsku, projektowało nasadzenia wzdłuż reprezentacyjnych ulic Gdyni, a także projektowało zieleń dla parku w Żukowie. Oprócz tego Pracownia Projektowa Magdaleny Loose sprawuje nadzór dendrologiczny nad najstarszymi gatunkami drzew rosnących na terenie Trójmiasta.

Park miejski – od pomysłu do realizacji

Architekci zieleni, którzy będą pracować nad projektem parku miejskiego, muszą odpowiedzieć sobie na wiele pytań. Jedną z najważniejszych kwestii jest lokalizacja miejsca wypoczynku oraz jego wielkość. Parki usytuowane w centrach miast są łatwo dostępne dla mieszkańców, ale decydując się na taką lokalizację, trzeba liczyć się z wieloma ograniczeniami. Więcej swobody w projektowaniu dają obrzeża miast, lecz tu z kolei, trzeba by pomyśleć o zapewnieniu mieszkańcom wygodnego połączenia komunikacyjnego między konkretną dzielnicą a parkiem. Warto zaznaczyć, że lokalizacja parku nie może być uzależniona tylko i wyłącznie od wizji architekta. Pod uwagę trzeba wziąć również czynniki zewnętrzne, takie jak ukształtowanie terenu czy uwarunkowania klimatyczne. To z kolei ma niebagatelny wpływ na całościowe zagospodarowanie parku – począwszy od roślin, na małej architekturze kończąc. Jeśli gatunki roślin nie zostaną dobrane prawidłowo, ich rozwój zostanie zaburzony. W efekcie po kilku latach park nie będzie wyglądał tak imponująco, jak na wizualizacji stworzonej przez projektantów. Z drugiej strony, nie można doprowadzić też do nadmiernego rozproszenia się roślin. Znacząco utrudni to ich pielęgnację, a ponadto wywoła wrażenie bałaganu, przez co park będzie wyglądać na zaniedbany. Harmonijną prezencję miejsca wypoczynku zapewni spójna aranżacja. Wszystkie ławki w parku czy kosze na śmieci powinny być utrzymane w jednym stylu. Dotyczy to nawet sposobu utwardzenia głównych szlaków komunikacyjnych. Jeżeli jeden z nich będzie pokryty kostką brukową, a drugi dekoracyjnym otoczakiem, jednorodność stworzonego sztucznie ekosystemu zostanie zaburzona.

Nie zapominajmy o osobach niepełnosprawnych

Przy projektowaniu parku miejskiego warto pomyśleć o udogodnieniach dla osób niepełnosprawnych. Dotyczy to w szczególności ułatwienia im poruszania się po schodach i stromych szlakach. Przydadzą się rampy oraz podjazdy, które poprawią bezpieczeństwo osób niepełnosprawnych w miejscu publicznym. Trzeba też odpowiednio dopasować szerokość ciągów komunikacyjnych. Według specjalistów nie powinna być ona mniejsza niż 120 cm. Wszelkie elementy wyposażenia parku muszą zostać umieszczone poza główną strefą komunikacyjną. Mogą one stanowić przeszkodę dla osób niewidomych i tych, które poruszają się na wózkach inwalidzkich. Ponadto w parku powinny znaleźć się miejsca wypoczynku przeznaczone dla osób niepełnosprawnych – np. dodatkowe miejsce przy ławce, w którym można postawić wózek inwalidzki.