Od kilku, a nawet kilkunastu lat słychać głosy mówiące o problemie, jaki niesie za sobą zanieczyszczanie środowiska. Na szczęście coraz więcej ludzi zdaje sobie sprawę z tego, że zaśmiecanie naszej planety nie jest niczym dobrym, tak samo, jak zmniejszające się surowce naturalne. Jednym ze sposobów na ograniczenie ich zużycia jest recykling. Poprzez ten proces możliwe jest zmniejszenie ilości odpadów, a także odzyskanie sporej części surowców naturalnych. Recykling katalizatorów to jedna z metod na odzyskiwanie metali szlachetnych.
Czym są katalizatory i jaka jest ich budowa?
Katalizator to jeden z elementów układu wydechowego w samochodach. Jego zadaniem jest wychwytywanie zanieczyszczeń, które przedostają się do powietrza. Wewnątrz katalizatora zachodzą reakcje chemiczne, dzięki którym w spalinach emitowanych przez pojazdy jest mniejsze stężenie szkodliwych substancji. W obecnych czasach posiadanie katalizatora w samochodzie jest obowiązkowe.
Katalizatory samochodowe z zewnątrz przypominają tłumik, aczkolwiek wnętrze tych elementów jest znacznie bardziej rozbudowane. Warstwa zewnętrzna produkowana jest ze stali wysokiej jakości, która jest odporna na rdzę. Wewnątrz katalizatora znajduje się rdzeń. Jego kanały pokrywa się odpowiednimi pierwiastkami i trzema warstwami metali. Pierwsza to warstwa aktywna wykonana z aktywnych metali, druga to pośrednia, a trzecia ma zadanie uszczelniające i pełni rolę izolacji cieplnej.
Obecnie stosuje się dwa podstawowe rodzaje katalizatorów, które różnią się od siebie materiałem, z jakiego zostały wyprodukowane, a co za tym idzie, ich właściwości są nieco inne. Pierwszy rodzaj to katalizator ceramiczny. Do produkcji elementu tego typu używa się ceramicznego monolitu o porowatej strukturze. Kanaliki w jego wnętrzu pokryte są palladem lub platyną. Z kolei drugi rodzaj to katalizatory metalowe. Ich przekrój przypomina plaster miodu, ze względu na tysiące drobnych kanalików w ich wnętrzu. Kanaliki te pokryte są metalami szlachetnymi. W porównaniu do ceramicznych katalizatorów metalowe nagrzewają się szybciej, są bardziej odporne na działanie wysokich temperatur, lepiej oczyszczają spaliny i są dłużej żywotne.
Odzyskiwanie metali szlachetnych z katalizatorów
Katalizatory to części samochodów, które nie są wieczne, dlatego trzeba pamiętać o ich wymianie. Jednak co zrobić ze starym, wyeksploatowanym katalizatorem? Najlepszym rozwiązaniem jest oddanie go firmie oferującej skup katalizatorów. Takim przedsiębiorstwem jest Katex. Specjalistyczne punkty skupujące katalizatory wiedzą co należy z nimi zrobić, by nie zaszkodzić środowisku.
Zużyte katalizatory są źródłem metali szlachetnych, które można odzyskać poprzez recykling. Tymi metalami są przede wszystkim platyna i pallad. Platynę odzyskuje się za pomocą procesów pirometalurgicznych i hydrometalurgicznych. Z jednego katalizatora możliwe jest wydobycie kilku gramów tego metalu. Do odzyskiwania palladu wykorzystuje się te same procesy. Mimo że jest tańszy od platyny, jego odzyskiwania ma duże znaczenie, ponieważ w branży motoryzacyjnej coraz częściej zastępuje platynę.