Hałasem możemy nazwać wszystkie niepożądane i uciążliwe dźwięki. Inaczej mówiąc, jest to subiektywne wrażenie odczuwane przez osobę w danym miejscu lub czasie. Co więcej, hałas to zanieczyszczenie środowiska, które w pewnych warunkach może być szkodliwe dla zdrowia człowieka. Jak zmierzyć poziom hałasu i zadbać o słuch? W jaki sposób działają mierniki poziomu dźwięku i do czego są wykorzystywane? O tym wszystkim w poniższym artykule.
Rodzaje hałasu
W zależności od tego, co jest źródłem hałasu, wyróżniamy – hałas przemysłowy, związany z działalnością gospodarczą, hałas komunikacyjny, pochodzący od środków transportu, czy też hałas spowodowany przez ludzi. Źródłem hałasu są dźwięki, czyli wrażenia słuchowe wywołane falą akustyczną, która zaburza ośrodek (gęstości i ciśnienia), jakim jest powietrze.
„Hałas charakteryzuje się szerokim zakresem częstotliwości”, mówi ekspert z firmy Systemy Pomiarowe sp. z o.o., która specjalizuje w doborze narzędzi pomiarowych do pomiarów hałasu. „Możemy wyróżnić hałas słyszalny, czyli taki, którego częstotliwość mieści się w granicy od 20 Hz do 20 kHz, a także hałas infradźwiękowy dla częstotliwości poniżej 20 Hz i hałas ultradźwiękowy dla częstotliwości powyżej 20 kHz. Hałas klasyfikuje się również ze względu na zmienność w czasie. Wtedy wyróżniamy hałas ustalony, nieustalony oraz impulsowy”.
Jak zmierzyć hałas?
Aby scharakteryzować poziom hałasu, należy zmierzyć ciśnienie akustyczne, czyli chwilową zmianę ciśnienia w ośrodku względem średniego ciśnienia atmosferycznego. Zakres zmian ciśnienia akustycznego określany jest poziomem ciśnienia akustycznego i bezwymiarową jednostką dB – decybel. Przykładowo:
- 20 dB to hałas szumu liści czy lekki wiatr,
- 30 dB występuje w dobrze wyciszonym studio nagraniowym,
- 55 dB to hałas występujący w biurze lub podczas rozmów towarzyskich,
- 80 dB generuje ruchliwa ulica,
- 120 dB może pochodzić np. od młota lub innego ciężkiego sprzętu budowlanego,
- 130 dB generuje np. start samolotu odrzutowego, powyżej tej wartości występuje tzw. próg bólu, a taki hałas powoduje trwałe uszkodzenie słuchu.
Miernik poziomu dźwięku
Chcąc prawidłowo określić poziom hałasu, trzeba użyć miernika poziomu dźwięku. Profesjonalny miernik poziomu dźwięku jest wyposażony w mikrofon pomiarowy. To urządzenie pierwszej klasy pomiarowej, które spełnia wymagania normy IEC 61672 klasa 1. Ma ono za zadanie mierzyć poziom dźwięku o szerokim zakresie częstotliwości, również poza dźwiękami słyszalnymi. Do pomiarów używa krzywych korekcyjnych A, C, Z oraz stałych czasowych F, S, I.
Zastosowania miernika poziomu dźwięku
Profesjonalny miernik poziomu dźwięku posiada szereg funkcji i modułów, pozwalających użytkownikowi na użycie sonometru do najbardziej wymagających pomiarowych zagadnień akustycznych. Długotrwałe pomiary, monitorowanie oraz kontrolowanie w sposób stały poziomu hałasu np. komunikacyjnego lub lotniczego, przeprowadza się przy użyciu stacji monitoringu hałasu. Stacja monitoringu to nic innego, jak zaawansowany miernik poziomu dźwięku wbudowany w solidną walizę lub obudowę. Jest on wyposażony w odporny na warunki atmosferyczne mikrofon środowiskowy oraz dodatkowe akcesoria np. kamerę lub moduł pogodowy.
Miernik poziomu dźwięku może służyć również do pomiarów z zakresu akustyki budowlanej. Wraz z wszechkierunkowym źródłem dźwięku i modułem akustyki budowlanej tworzy system, pozwalający na pomiar izolacyjności akustycznej zgodnie z międzynarodowymi normami. Nowoczesny miernik poziomu dźwięku pozwala na intuicyjne przeprowadzenie pomiaru izolacyjności akustycznej z czasem pogłosu i poziomem tła akustycznego, oraz wygenerowanie raportu określającego jednoliczbowy współczynnik izolacyjności akustycznej Rw.
Profesjonalne mierniki poziomu dźwięku znajdują także zastosowanie w pomiarach zrozumiałości mowy (wyznaczenie współczynnika STIPA) np. dla instalacji DSO, czy też pomiarów natężenia dźwięku dla wyznaczania mocy akustycznej metodą natężeniową zgodnie z ISO 9614 lub metodą ciśnieniową zgodnie z serią norm ISO 3740.
Miernik poziomu dźwięku jest więc wszechstronnym narzędziem do pomiarów hałasu, które umożliwia scharakteryzowanie tego zjawiska. Jest to podstawowe narzędzie pomiarowe każdego akustyka, pozwalające na szereg zaawansowanych pomiarów w różnych dziedzinach, jak np. akustyka budowlana, akustyka środowiskowa, monitoring hałasu, czy też pomiary hałasu przemysłowego.