Młóto browarniane zwane inaczej młótem browarniczym czy też wysłodzinami browarnianymi to nic innego jak produkt uboczny procesu produkcji piwa. Statystycznie z tony słodu wykorzystanego w browarach otrzymuje się 1,3 t świeżego młóta, na które składają się plewki, kiełki oraz drobiny słodu. To właśnie te elementy świetnie nadają się, czy to w formie świeżej, czy też zakiszonej lub suszonej do żywienia bydła. Zważywszy na właściwości mlekopędne, młóto browarniane szczególnie cenione jest wśród hodowców krów mlecznych.

Wykorzystanie wysłodzin na cele paszowe

Młóto browarniane jest cenione przy tworzeniu różnej postaci pasz i kiszonek dla zwierząt, a w szczególności dla krów mlecznych. Statystycznie wysłodziny zawierają bowiem wiele cennych składników odżywczych, w tym nawet 26% białka w suchej masie i 60% błonnika. Ponadto elementem młóta browarnianego są włókna surowe, które stanowią dodatkowe źródło energii dla krów oraz traktowane są jako regulator procesów trawiennych, zarówno tych zachodzących w żołądku, jak i w żwaczu. Dodać warto, że pasze przygotowane z odpadów poprodukcyjnych piwa zawierają niewielką ilość tłuszczu. Oznaczana jest ona zwykle jako śladowa, a dzięki temu pożywienie dla bydła jest wysokie jakościowo. Duża zawartość białka w suchej masie pozytywnie wpływa zaś na laktację krów – pasze z wysłodzin browarnianych zaliczane są do mlekopędnych. Obecnie kupić je można w wersji suchej lub mokrej. Jak wtedy kształtuje się ich skład chemiczny?

  1. Młóto mokre to około 22% suchej masy; 53 g/kg s.m. popiołu surowego; 241 białka g/kg s.m.; 85 tłuszczu g/kg s.m.; 6,4 energii netto Mj/kg s.m.

  2. Młóto prasowane to około 25% suchej masy; 53 g/kg s.m. popiołu surowego; 263 białka g/kg s.m.; 99 tłuszczu g/kg s.m.; 6,7 energii netto Mj/kg s.m.

Karmienie krów mlecznych wysłodzinami

Karmienie krów mlecznych wysłodzinami browarnianymi powinno się odbywać według kilku ważnych zasad. Zalicza się do nich:

  • konieczność rozpoczęcia karmienia wysłodzinami dopiero w początkowej bądź środkowej fazie laktacji.

  • konieczność łączenia wysłodzin z kiszonką kukurydzianą, trawami oraz innymi dodatkami, które bogate są w białko roślin strączkowych.

  • limit karmienia cielaków mieszankami z młótem browarnianym na poziomie 2-5 kg na 100 kg masy ciała dziennie.

  • limit karmienia opasów mieszankami z młótem browarnianym na poziomie 2-3 kg na 100 kg masy ciała dziennie.

  • konieczność łączenia pasz opartych o młóto browarniane z żywieniem krów innymi mieszkankami wartościowymi, co pozytywnie wpływa na zdrowie krów (zapewnia to optymalne warunki finansowe ich utrzymania).

Białko w młócie browarnianym

Rozważając karmienie krów mieszkankami z paszą zawierającą młóto browarniane, hodowcy szczególną uwagę zwracają na zawartość białka oraz jego jakość. Według badań wysłodziny zawierają około 25% białka ogólnego w kilogramie suchej masy, a białko to nawet w 50% rozkładane jest w żwaczu. Pozostałe 50% przepływa do jelita cienkiego, co zaś pozwala uzyskać satysfakcjonujący pod kątem żywieniowym wynik 150 g białka by-pass o strawność około 80-90%.

Pamiętać jednak trzeba o tym, by młóto traktować jako dodatkową paszę do pasz wartościowych, lub też jako paszę objętościową do ogólnego żywienia zwierząt gospodarczych. Wysłodziny browarniane zawierają bowiem mniej składników odżywczych od np. ziaren jęczmienia, otrębów pszennych, śruty pszennej, ziaren pszenicy, łupin soi, mączki sojowej czy ziaren soi, ale można je z nimi z powodzeniem łączyć. Młóta wypadają zaś znacznie lepiej od śruty kukurydzianej, wysłodzin gorzelnianych, glutenu kukurydzianego, ziaren bawełny oraz wytłoki bawełnianej. Ich sprzedażą zajmuje się także bardzo dużo firm w Polsce. Przykładem jest przedsiębiorstwo DOMINO z Żywca. Duża dostępność wpływa zatem na korzystną cenę.

Zalety stosowania młóta browarnianego przy żywieniu krów

Wysłodziny browarniane są cenione przy żywieniu krów mlecznych z wielu opisanych już względów. Podsumowując najważniejsze z nich, wymienić należy:

  • właściwości mlekopędne,

  • stosunkowo dużą zawartość białka by-pass,

  • zawartość włókien stałych dobrze wpływających na procesy trawienne,

  • możliwość łączenia z innymi roślinami strączkowymi i dodatkami paszowymi,

  • możliwość wykorzystania do produkcji dodatkowych pasz wartościowych lub pasz objętościowych,

  • stosunkowo niską cenę,

  • dużą dostępność na rynku.

Wysłodziny browarniane w formie świeżej i suszonej

Jak już wspomniano, wysłodziny browarniane mogą być przygotowane w formie świeżej lub też suszonej. Ze względu na wysoki poziom wilgotność są one jednak podatne na degradację mikrobiologiczną i to w błyskawicznym czasie. By powstrzymać zepsucie młóta, co trwa od 2 do 7 dni, można mokrą jego postać poddać zakiszeniu. Odbywa się to przy użyciu specjalnego rękawa, w silosie lub też w pryzmie. Dlaczego zakiszenie jest tak polecane? Przede wszystkim wysłodziny browarniane zakiszone są zakonserwowane i mogą być magazynowane na długi okres.

Podobnymi zaletami cechuje się młóto suszone, które jest bezproblemowe w przechowywaniu, długo zachowuje świeżość i nie stwarza mikrobiologicznego zagrożenia. Ponadto jest ono łatwe w dozowaniu, jest zabezpieczone przed zamarzaniem i co ważne cechuje się stabilnym składem chemicznym. Suszenie nie wpływa na utratę własności energetycznych czy mlekopędnych.