Osoba, która doświadcza mobbingu w pracy, czuje się bezradna, bezsilna i upokorzona. Bardzo źle to działa na jej psychikę. Ofiara mobbingu często nie chce dochodzić swoich praw, gdyż czuje, że nie ma szans na wygraną. Jest to jednak błędne przekonanie. Trzeba jasno powiedzieć: z mobbingiem należy walczyć. Jakie więc działania podjąć? Przeczytaj artykuł i dowiedz się, jak udowodnić mobbing w pracy i do kogo się zgłosić po pomoc.

Co to jest mobbing?

Mobbing w pracy to bardzo poważna sprawa. Nie każdy wie, które zachowania można już nazwać mobbingiem. Żeby wchodzić na drogę prawną trzeba mieć ku temu uzasadnione powody.

Według art. 94. § 2. Kodeksu Pracy, mobbing to „działania lub zachowania dotyczące pracownika, lub skierowane przeciwko pracownikowi, polegające na uporczywym i długotrwałym nękaniu lub zastraszaniu pracownika, wywołujące u niego zaniżoną ocenę przydatności zawodowej, powodujące lub mające na celu poniżenie, lub ośmieszenie pracownika, izolowanie go lub wyeliminowanie z zespołu współpracowników”.

Co ważne, te zachowania i działania muszą być długotrwałe, regularnie powtarzające się, uporczywe i uciążliwe. Pojedynczy incydent nie można więc nazwać zjawiskiem mobbingu.

Na czym polega mobbing? Więcej na ten temat przeczytasz w artykule: Czym jest mobbing w pracy i jak sobie z nim radzić.

Gdzie zgłosić mobbing?

Aby przeciwdziałać mobbingowi, należy przede wszystkim okazywać postawę asertywną, nie być uległym i pokazać sprzeciw swojemu oprawcy. Nie zawsze jednak jest to łatwe i nie zawsze działa. Warto rozmawiać na ten temat z innymi zaufanymi osobami (rodziną, współpracownikami) oraz nie bać się prosić o pomoc.

Gdzie zgłosić mobbing? Jeśli mobberem jest współpracownik, sprawę należy niezwłocznie zgłosić swojemu pracodawcy. Jego obowiązkiem jest bowiem przeciwdziałanie mobbingowi w firmie. W jaki sposób może to robić? Wiele zależy od wielkości firmy. W dużych przedsiębiorstwach najczęściej jest jasno określona polityka antymobbingowa, która opisuje, jakie zachowania nie są akceptowalne w miejscu pracy. W mniejszych zaś można znaleźć kilka punktów w regulaminie pracy. Jeśli pracodawca nie podejmie odpowiednich działań, to nawet gdy to nie on dopuszczał się mobbingu, odpowie za swoich podwładnych.

Co jednak zrobić w przypadku, gdy mobberem jest sam pracodawca? Wówczas takie zjawisko można zgłosić do Państwowej Inspekcji Pracy lub do stowarzyszeń antymobbingowych. Warto też udać się do psychologa lub terapeuty i uzyskać potrzebne wsparcie.

Mobbing w pracy – co robić?

Ofiara mobbingu może starać się o wypłatę zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę. Musi jednak wykazać pogorszenie stanu zdrowia. Potrzebna będzie więc dokumentacja medyczna. Zadośćuczynienie ma zrekompensować doznane szkody. Chodzi więc tutaj np. o zwrot kosztów leczenia. W szczególnych przypadkach ofiara może też otrzymać rentę z tytułu niezdolności do pracy.

Jeśli wskutek mobbingu doszło do rozwiązania umowy o pracę, pracownik może ubiegać się o wypłatę odszkodowania od pracodawcy. Trzeba jednak dowieść, że mobbing faktycznie miał miejsce. Kwoty zadośćuczynienia i odszkodowania za mobbing są bardzo różne. Najlepiej wybrać się do doświadczonego prawnika, który wskaże odpowiednie rozwiązania i podpowie, na jaką kwotę można liczyć.

Jak udowodnić mobbing?

Najpierw jednak trzeba udowodnić występowanie zjawiska mobbingu w miejscu pracy. Pamiętajmy, że nikt nie uwierzy nam na słowo. Dowody mobbingu warto zacząć zbierać jak najwcześniej. Co może się przydać?

  • Własne notatki – warto prowadzić własną dokumentację, dokładnie zapisywać przejawy mobbingu, wszystkie zdarzenia i zachowania mobbera, najlepiej w kalendarzu.
  • Maile, SMS-y, wiadomości na komunikatorach, listy – wszystkie te dowody są na wagę złota.
  • Inna dokumentacja – np. jeśli sprawa trafiła do Państwowej Inspekcji Pracy, można przedstawić raport inspektora.
  • Dokumentacja medyczna – notatki od lekarza, ale też zwolnienia lekarskie i paragony za odbyte wizyty.

Bardzo ważne są też relacje i zeznania świadków. Im jest ich więcej, tym lepiej. Przydatne będzie wsparcie współpracowników. Dobrze jest znaleźć kilka osób, które staną po naszej stronie i pomogą nam udowodnić mobbing. Niestety często jest to niemożliwe, gdyż pracownicy boją się np. utraty swojego stanowiska.

Czy rozmowy z mobberem można nagrywać?

Wydawać by się mogło, że najlepszym dowodem w sprawie może być po prostu nagranie rozmowy z moberem. Czy jednak jest to legalne? Na ogół nie można nagrywać innych osób bez ich zgody. Jednak w tym przypadku kwestia ta nie jest jednoznaczna. Zdarza się, że sądy dopuszczają nagrania jako dowód występowania mobbingu. Każda sprawa rozpatrywana jest indywidualnie i wszystko zależy od decyzji sądu.