Według Kodeksu Cywilnego o naruszeniu dóbr osobistych można mówić wtedy, gdy cudze zachowanie lub działanie skutkuje zagrożeniem, zniszczeniem lub pogwałceniem dóbr osobistych drugiego człowieka. Dobrem osobistym może być zdrowie, wolność, cześć czy wizerunek. Co można zrobić, jeśli ucierpi któreś z nich?
W jaki sposób najczęściej naruszane są dobra osobiste drugiego człowieka?
Wraz ze spopularyzowaniem się Internetu w polskich sądach zaczęło pojawiać się coraz więcej spraw o naruszenie dóbr osobistych. W sieci czujemy się anonimowi, a więc komunikując się z innymi, pozwalamy sobie na znacznie więcej niż w realnym życiu. Ofiarą hejterów i nieuczciwych użytkowników Internetu może stać się każdy z nas, jednak najczęściej problemy te dotyczą osób znanych i przedsiębiorców. Co może zostać uznane za naruszenie dóbr osobistych?
- nieprawdziwe informacje o konkretnej osobie/przedsiębiorstwie pojawiające się na stronach internetowych, w mediach społecznościowych czy na portalach plotkarskich,
- pomówienie, oczernienie, oszczerstwo,
- kradzież tożsamości osoby fizycznej i jej wykorzystanie,
- spamming,
- cookies (jeśli są wykorzystywane bez zgody użytkownika),
- przejęcie i analiza danych bez zgody użytkownika (założenie podsłuchu, przejęcie kamery internetowej),
- kradzież poufnych danych (hasła dostępu, łamanie zabezpieczeń).
Są to tylko przykłady zachowań, za które możemy zostać pociągnięci do odpowiedzialności.
Naruszenie dóbr osobistych – kiedy jest usprawiedliwione?
Jak tłumaczy prawnik z kancelarii adwokackiej „HS Legal” – w procesie sądowym automatycznie przyjmuje się, że naruszenie dóbr osobistych danej osoby/przedsiębiorstwa ma charakter bezprawny. Do okoliczności, które usprawiedliwiają takie zachowanie lub działanie zalicza się:
- działanie w ramach porządku prawnego,
- działanie w ochronie konkretnego interesu,
- zgoda osoby pokrzywdzonej,
- wykonywanie prawa podmiotowego.
W trakcie procesu pozwany musi udowodnić, że wystąpiła któraś z wymienionych wyżej przesłanek.
Jak uzyskać zadośćuczynienie za naruszenie dóbr osobistych?
Zwalczanie naruszania dóbr osobistych należy rozpocząć od wezwania pismem osoby, która postępuje niezgodnie z prawem. Często jednak takie pismo zostaje zignorowane, co rodzi konieczność szukania sprawiedliwości przed sądem. Oczywiście warto przedtem spróbować załatwić sprawę ugodowo z pomocą doświadczonego prawnika. Jeśli jednak nie przyniesie to oczekiwanych rezultatów, trzeba będzie sporządzić pozew.
Powód musi udowodnić przed sądem, że stał się ofiarą naruszenia dóbr osobistych. Dowodem mogą być zdjęcia, zrzuty ekranu, nagrania czy zeznania świadków. Przy ustalaniu zadośćuczynienia sąd weźmie pod uwagę rodzaj naruszonego dobra, czas trwania, charakter i stopień nasilenia doznawanych przeżyć psychicznych. Warto zaznaczyć, że sprawy o naruszenie dóbr osobistych nie ulegają przedawnieniu.