Wycena nieruchomości może przybrać różną postać. Jeśli jednak potrzebujemy dokumentu o wadze urzędowej, należy zlecić sporządzenie operatu szacunkowego. Czynność ta wykonywana jest przez rzeczoznawcę majątkowego, a więc osobę posiadającą uprawnienia zawodowe do przeprowadzenia szacunku wartości domu, lokalu użytkowego czy działki. Dokument stanowi swego rodzaju kompendium na temat nieruchomości ze szczegółowym opisem stanu prawnego czy cech fizycznych.
Elementy operatu szacunkowego
Operat szacunkowy należy odróżnić od nieformalnych opinii rzeczoznawcy, które nie posiadając wartości prawnej mogą służyć tylko jako wskazówka dla inwestora. Dokument sporządzany jest w postaci pisemnej, a jego treść musi być zgodna z obowiązującymi przepisami i spełniać standardy zawodowe wymagane dla rzeczoznawców majątkowych. Jako że forma oraz zapisy operatu są ujednolicone, nie mogą one różnić się w zależności od miejsca wykonania czy osoby prowadzącej wycenę.
W treści operatu odnajdziemy wszystkie najważniejsze dane, które pozwalają oszacować wartość mieszkania czy działki. Oprócz przyjętych podstaw formalnych wyceny i rozwiązań merytorycznych, w dokumencie zawiera się m. in. cel przeprowadzonych działań, źródła informacji, szczegółowy opis nieruchomości, a także jej przeznaczenie w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego.
W przygotowaniu operatu trzeba zwrócić ponadto szczególną uwagę na daty istotne dla przeprowadzania szacunków. Zmiany w gospodarce mogą bowiem znacznie zmienić wartość nieruchomości, która podlega wycenie. Podmioty sporządzające operat szacunkowy, chociażby Biuro Wycen Nieruchomości Sławomira Smolarek, zobligowane są również dołączyć do operatu liczne dokumenty, w tym wypis z rejestru gruntu, wyrys z mapy ewidencyjnej czy też odpis z Księgi Wieczystej. Warto nadmienić, iż ważność operatu wynosi maksymalnie 12 miesięcy od jego powstania. W przypadku jednak gdy np. zmienił się stan nieruchomości nie może być on wykorzystany nawet w okresie ustawowej ważności.
Kiedy jest potrzebny operat szacunkowy?
Zlecenie sporządzenia operatu rozważa się w wielu sytuacjach życiowych. Jest on przydatny, gdy chcemy sprzedać nieruchomość, lecz mamy trudności w określeniu jej ceny na lokalnym rynku. Prawidłowa wycena rzeczoznawcy majątkowego chroni więc przed wystawieniem ofert za zbyt wysokim lub niskim poziomie. Posiadając stosowny dokument, można też bardziej skutecznie negocjować z ewentualnym nabywcą.
Operat szacunkowy ma również istotne znaczenie przy zabezpieczeniu kredytu hipotecznego . Sporządzony dla banku, wskazuje czy kwota pożyczki nie przewyższa szacunkowej wartości mieszkania bądź nieruchomości rolnej. Mimo, że każdy rzeczoznawca majątkowy posiada uprawnienia do wydawania operatu szacunkowego, banki niejednokrotnie współpracują ze ściśle wybranymi osobami. Takie rozwiązanie daje im gwarancję, że wycena zostanie przeprowadzana według uznanej przez nich metodologii.
Operat szacunkowy jest również niezbędny w sprawach dotyczących podziału majątku. Na jego podstawie sąd określa wartość nieruchomości oraz wkład każdej ze stron, a więc i sumę, jaka przysługuje danej osobie. Na tym jednak lista się nie kończy. Operat przydaje się przy aktualizacji opłat za użytkowanie wieczyste, a także w kwestii ustalania podatków od mieszkania bądź działki.