Choroba wrzodowa, w tym dwunastnicy, obejmuje już co 10. Polaka. Dotyczy przede wszystkim osób młodych i w średnim wieku, ale też dzieci. Na tego typu dolegliwości szczególnie narażeni są pracujący mężczyźni. Zmiany wrzodowe cechują się przy tym ubytkami w błonie śluzowej żołądka bądź dwunastnicy. Mogą występować także w przełyku i mieć różne rozmiary. Do ich powstania przyczynia się w większości przypadków zakażenie bakterią H. pylori, palenie papierosów czy uwarunkowania genetyczne. W związku z tym warto poznać najczęstsze objawy, metody leczenia oraz zalecaną dietę.

Czym się objawiają wrzody żołądka?

Objawy wrzodów żołądka nasilają się i pojawiają zależnie od wieku i obszaru. Najczęściej bóle zlokalizowane są w okolicy brzucha, mostka lub powyżej pępka. Dolegliwościom tym towarzyszą często mdłości, uczucie głodu, pieczenie, odbijanie czy nudności. Nierzadko w przypadku wrzodów dwunastnicy czy w innym obszarze objawy są trudne do zdiagnozowania. Jeśli wrzody obejmują dwunastnicę, często dolegliwości pojawiają się już po przebudzeniu i znikają po ok. 3 h od spożycia posiłku. W pozostałych przypadkach ból nasila się po jedzeniu szczególnie ostrych lub kwaśnych dań prowadzących do wzdęć.

Diagnoza i leczenie wrzodów

Wrzody żołądka podobnie jak np. bóle korzonków nie powinny być lekceważone. W związku z tym wskazanie jest wykonanie odpowiednich badań. Z reguły lekarz zleca przeprowadzenie endoskopii (gastroskopii). Zabieg polega na wprowadzeniu do przełyku mechanizmu wyposażonego w elastyczny przewód z niewielką kamerką. W ten sposób możliwy jest monitoring wnętrza przełyku i dalszych części oraz pobranie wycinka z owrzodzeń. W celu diagnozy obecności bakterii Helicobacter gastrolog może zlecić wykonanie testu ureazowego. Uzupełnieniem badań diagnostycznych jest często prześwietlenie przewodu pokarmowego lub tomografia komputerowa (CT).

Leczenie polega na stosowaniu inhibitora pompy protonowej oraz przyjmowania zaleconych przez lekarza leków. Do rekomendowanych antybiotyków należy np. metronidazol. Do tego dochodzą preparaty zmniejszające nadmiar kwasu solnego w organizmie np. mleczka bądź tabletki. Do popularnych metod kuracji zalicza się także użycie bizmutu. Przez ok. 2 tygodnie zażywa się cytrynian bizmutu, IPP oraz tetracyklinę i metronidazol. Jeśli mimo to wrzody żołądka nie zostaną usunięte, konieczna jest operacja.

Jaka jest polecana dieta na wrzody żołądka?

Nie jest udowodnione naukowo, że odpowiednio opracowany jadłospis wpływa na gojenie się lub zahamowanie rozwoju choroby. Warto jednak udać się do dietetyka i ustalić z nim specjalną dietę wrzodową.  Podstawą diety na wrzodziejące zapalenie jelita grubego czy innego typu powinno być unikanie artykułów spożywczych, które mogą nasilić bóle. Dotyczy to w szczególności ostrych potraw, tłustych produktów np. mleka lub soków owocowych. W ramach np. diety na wrzody dwunastnicy zaleca się ograniczenie spożywania alkoholu. Ponieważ przyczynia się do produkcji niewskazanego kwasu solnego, może być pity jedynie w postaci rozcieńczonej. Palenie papierosów również nie jest zalecane.

Dieta w chorobie wrzodowej powinna być bogata w następujące artykuły spożywcze:

  • Produkty zbożowe. Jasne czerstwe pieczywo, pszenną mąkę, płatki owsiane, ryż i jasne makaron.

  • Mleko i przetwory mleczne. Słodkie mleko, chudy biały ser, kefir, ewentualnie maślankę i serwatkę.

  • Jaja. Na parze, gotowane na miękko lub żółtka (do  zup).

  • Ryby i mięso. Chude mięso np. wołowina, cielęcina, drób np. kurczak oraz indyk (bez skóry), a także ryby np. leszcz, sola, szczupak, dorsz oraz chude wędliny.

Posiłki powinny być spożywane w odpowiedniej, optymalnej temperaturze. Zbyt zimna lub gorąca może się przyczynić do przekrwienia błony śluzowej żołądka. Zakażenie bakterią Helicobacter pylori może nasilić zażywanie soli kuchennej lub niedobór owoców i warzyw.

Osoby chorujące na wrzody żołądka mogą skorzystać z gotowego pomysłu na śniadanie. Składa się z kaszy manny (na mleku – 2% tłuszczu), drobiowej polędwicy, pszennego chleba, zielonej sałaty, masła (lub margaryny), pomidora (bez skórki) oraz rozcieńczonego wodą soku np. pomarańczowego.