Autyzm u dzieci to temat publicznie poruszany coraz częściej, jednakże wciąż pozostawiający wiele niedomówień w tej kwestii. Na rynku pojawiło się sporo publikacji na jego temat, wciąż nie prowadzą one jednak do przyrostu powszechnej wiedzy w tym zakresie. Diagnoza często bywa błędna – cechy zaburzenia przypisuje się dzieciom, które w rzeczywistości z nim się nie zmagają, a bagatelizuje się problem tam, gdzie on się pojawia. Z naszego artykułu dowiesz się, czym naprawdę jest autyzm i jak wcześnie (i skutecznie!) go rozpoznać, aby zminimalizować objawy u twojego dziecka.
Autyzm – definicja i sposoby rozpoznawania
Autyzm to całościowe zaburzenie rozwoju dziecka. W praktyce oznacza to, że takie dziecko wykazuje się deficytami we wszystkich obszarach rozwoju, wynikające z zaburzeń o charakterze neurologicznym, które dotyczą mózgu. Mają one też często podłoże genetyczne. Zdiagnozować można go już u kilkumiesięcznych niemowlaków, najczęściej dzieje się to jednak przed ukończeniem przez dziecko 3 roku życia. Oczywiście nie oznacza to, że nie diagnozuje się go później np. u nastolatków, czy nawet u osób dorosłych. Niepodjęcie leczenia, zaraz po zdiagnozowaniu, może prowadzić u dzieci do poważnych zaburzeń w funkcjonowaniu w wieku późniejszym.
Jak w takim razie go rozpoznać? Przede wszystkim, jeżeli masz podejrzenie, że twoje dziecko może chorować na autyzm, dobrze byłoby skonsultować wątpliwości z ekspertami z dedykowanych poradni specjalistycznych dla dzieci z zaburzeniami, takich jak Centrum Progres w Świdnicy. Istotna jest także intensywna obserwacja zachowań dziecka, czy nie wykazuje ona chociażby kilku odchyleń, w tym:
- braku reakcji na polecenia, a także na swoje imię;
- niechęci do zabawy z rówieśnikami;
- trudności z wyrażaniem emocji czy porozumiewaniem się;
- manieryzmy ruchowe – kołysanie się, trzepotanie rękami, kręcenie się w kółko;.
- zaburzenia mowy (u niemowląt – brak gaworzenia).
Należy podkreślić, że to jedynie przykładowe zachowania, których spektrum jest ogromne i nie zawsze świadczą one o zaburzeniu, czasami dziecko po prostu rozwija się wolniej od rówieśników.
Jak radzić sobie z autyzmem u dzieci?
Autyzm to zaburzenie, nie choroba, którą można wyleczyć w 100%. Można jednak znacząco zminimalizować jego przykre skutki. W tym procesie bardzo ważne jest, aby możliwie jak najszybciej wdrożyć u dziecka terapię we współpracy ze specjalistami: neurologopedą, psychiatrą i psychologiem. Pomogą oni zwłaszcza z problemami zaburzeń mowy, koncentracji, a także wyrażania emocji. Możliwa jest także ścieżka wsparcia dla osób ze spektrum autyzmu skupiająca się na jak najlepszym przygotowywaniu ich do funkcjonowania w społeczeństwie w przyszłości. Nie ma jednak sposobu, aby mózg osoby chorej na autyzm zaczął pracować w taki sposób, jak u większości ludzi. Dobrą praktyką wydaje się także zyskujące na popularności edukowanie społeczeństwa w zakresie tolerancji dla szeroko pojętej odmienności i podkreślanie wyjątkowości osób inaczej funkcjonujących, w tym tych z autyzmem, czy dla przykładu – zespołem Aspergera.