Nawracające stany zapalne uszu u dzieci i dorosłych mogą dotyczyć zarówno ucha zewnętrznego, jak i środkowego. Istotną rolę w rozwoju tego typu infekcji odgrywają czynniki osobnicze, takie jak np. osłabiona odporność, patologie w obrębie budowy anatomicznej głowy czy choroby ogólnoustrojowe. Jakie choroby zapalne uszu diagnozowane są najczęściej. Jak je leczyć? Zapraszamy do lektury!
Jakie objawy towarzyszą infekcji ucha?
Zdarza się, że nawracające infekcje ucha zewnętrznego lub środkowego prowadzą do groźnych powikłań zdrowotnych. Wśród nich lekarze wymieniają zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych, ropnie mózgu i zakrzepowe zapalenie zatoki esowatej. Objawów infekcji ucha nie wolno ignorować, należy od razu udać się do sprawdzonej poradni laryngologicznej, takiej jak np. LAR-MED w Żywcu. Jak objawia się zapalenie ucha? Pierwszym symptomem jest dokuczliwy ból ucha, który wymaga dokładnej diagnostyki wszystkich narządów zlokalizowanych w obrębie głowy i szyi. Dlaczego?
Ból ucha nie zawsze jest objawem stanu zapalnego. Ucho jest mocno unerwionym narządem. Znajdują się w nim gałęzie nerwu trójdzielnego, twarzowego, językowo-gardłowego, błędnego, splotu szyjnego C2-C3 i splotu współczulnego tętnicy szyjnej. Dolegliwości bólowe w obrębie ucha mogą wskazywać na inne schorzenia, takie jak np. nowotwór krtani. Dlatego wizyta w gabinecie laryngologicznym jest koniecznością. Wczesne wykrycie nowotworu zwiększa szanse pacjenta pełne wyleczenie.
Kolejnym objawem stanu zapalnego ucha jest wyciek, choć trzeba zaznaczyć, że nie towarzyszy on każdej infekcji. Wysięk z ucha należy ocenić pod względem miejsca powstania wycieku, długości utrzymywania się, charakteru wydzieliny oraz jej zapachu. Najgroźniejsze dla zdrowia są ropne wycieki o odstraszającej woni, o charakterze pulsującym. Zwykle zwiastują one powikłania wewnątrzczaszkowe. Do innych objawów nawracającej infekcji ucha można zaliczyć także niedosłuch, szumy uszne oraz zawroty głowy.
Jak leczy się zapalenie ucha zewnętrznego?
Jedną z częściej rozpoznawanych infekcji uszu jest zapalenie ucha zewnętrznego. Stan zapalny rozwija się w zewnętrznym przechodzie słuchowym, czemu sprzyja np. źle prowadzona cukrzyca, AIDS czy przypadkowy uraz lub mikrouraz. Za powstawanie zmian ropnych w uchu zewnętrznym odpowiadają bakterie Staphylococcus aureus oraz Streptococcus spp. Leczenie omawianego schorzenia polega na miejscowym stosowaniu antybiotyków w postaci kropli bądź maści oraz leków przeciwbólowych. Antybiotykoterapia doustna zwykle nie jest konieczna.
Rozlane zapalenie zewnętrznego przewodu słuchowego to kolejne stadium nieleczonej infekcji ucha zewnętrznego. Tutaj laryngolog ma do czynienia z bardziej skomplikowaną sytuacją, ponieważ objawy choroby są bardziej dokuczliwe – dolegliwości bólowe nasilają się i często pojawia się surowiczo-ropna wydzielina. W takim przypadku należy poddać wysięk analizie mikrobiologicznej, by zobaczyć, jakie gatunki drobnoustrojów odpowiadają za rozwój infekcji i dobrać odpowiednią metodę leczenia.
Rozlane zapalenie zewnętrznego przewodu słuchowego może być spowodowane przez paciorkowcową i gronkowcową florę bakteryjną oraz grzyby. Zakażenia mieszane są trudniejsze do wyleczenia. Terapia polega na miejscowej aplikacji antybiotyków, podawaniu preparatów przeciwgrzybicznych, odkażających oraz zakwaszaniu przewodu słuchowego. Antybiotykoterapia doustna stosowana jest w momencie pojawienia się powikłań np. zapalenia przyusznic czy węzłów chłonnych.
Jak leczy się ostre zapalenie ucha środkowego?
Przestrzeń jamy bębenkowej jest zamknięta, a ze światem zewnętrznym łączy się wyłącznie poprzez trąbkę słuchową. Najczęstszą przyczyną ostrych infekcji ucha środkowego są zaburzenia czynności trąbki słuchowej. Co istotne, przez tą strukturę anatomiczną do jamy bębenkowej mogą przedostawać się patogeny z górnych dróg oddechowych. Brak skutecznej wentylacji ucha środkowego stanowi poważny problem w leczeniu i profilaktyce tego rodzaju infekcji. Bakterie i grzyby mają bowiem idealne warunki do rozwoju. Przy ostrym zapaleniu ucha środkowego pacjentom towarzyszy wysoka gorączka, silny, pulsujący ból ucha, który nasila się nocami, wrażenie zatkania ucha i niedosłuch.
Leczenie omawianego schorzenia musi być wielokierunkowe i prowadzić do eliminacji objawów somatycznych oraz likwidacji patogenów odpowiedzialnych za wystąpienie stanu zapalnego. W tym celu laryngolog zleca stosowanie niesteroidowych leków przeciwzapalnych, leków obkurczających błonę śluzową nosa, leków mukoaktywnych oraz antybiotyków. W niektórych przypadkach konieczny jest drenaż uszu lub paracenteza, czyli nacięcie błony bębenkowej w celu umożliwienia odpływu wydzieliny z jamy bębenkowej oraz usprawnienia wentylacji tego obszaru.
