Obturacyjny bezdech senny (OBS) to poważna i podstępna dolegliwość, na którą cierpi 24% mężczyzn i 9% kobiet. Jej istotą są powtarzające się w czasie snu epizody niedrożności górnych dróg oddechowych. Wzrost liczby zdiagnozowanych przypadków obturacyjnego bezdechu sennego dostarczył lekarzom cennych informacji na temat skutków i metod leczenia tejże przypadłości. Dlaczego OBS jest tak groźny? W jaki sposób się objawia? Zapraszamy do lektury!

Charakterystyka obturacyjnego bezdechu sennego

Jak już wspomniano, obturacyjny bezdech senny to zaburzenie oddychania, które polega na powtarzającym się zatrzymywaniu się oddechu w czasie snu bądź jego znacznym spłyceniu. Przyczyną nieprawidłowej wentylacji organizmu są zapadające się mięśnie gardzieli i zwężone drogi oddechowe. Dzieje się tak, gdyż gardło środkowe, w przeciwieństwie do pozostałych odcinków górnych dróg oddechowych, pozbawione jest sztywnych elementów podporowych. W diagnostyce OBS osobno charakteryzuje się bezdech i spłycenie oddechu. O bezdechu mówimy wtedy, gdy w czasie snu dochodzi do całkowitego zatrzymania przepływu powietrza przez drogi oddechowe na co najmniej 10 sekund. Natomiast spłycenie oddychania cechuje się zmniejszoną o więcej niż połowę amplitudą przepływu powietrza. Sumę wszystkich bezdechów i spłyceń oddychania, które wystąpią u pacjenta w ciągu godziny, nazywa się wskaźnikiem AHI. Jest to podstawowe kryterium służące do rozpoznania i oceny stopnia zaawansowania obturacyjnego bezdechu sennego.

Typowe objawy OBS

Podmiotowe objawy obturacyjnego bezdechu sennego można podzielić na te, które występują w nocy oraz takie, które pacjent odczuwa w ciągu dnia. Nie jest bowiem tajemnicą, że brak odpowiedniej wentylacji organizmu w czasie snu ma negatywny wpływ na praktycznie każdą sferę życia człowieka. Wśród najczęściej występujących, nocnych symptomów OSB specjaliści wymieniają:

  • chrapanie,

  • częste wybudzenia,

  • epizody bezdechów nocnych, które zaobserwowały u pacjenta inne osoby,

  • wzmożona potrzeba oddania moczu w trakcie wypoczynku nocnego (więcej niż dwa razy w ciągu nocy),

  • nadmierna potliwość,

  • napady duszności,

  • kołatanie serca.

W ciągu dnia pacjenci odczuwają zaś wzmożoną senność i nadmierną drażliwość. Zdarza im się zasypiać podczas wykonywania monotonnych czynności oraz często towarzyszą im bóle głowy. Zarówno mężczyźni, jak i kobiety skarżą się na zaburzenia koncentracji. U panów pojawiają się też problemy z potencją.

Jakie są przyczyny obturacyjnego bezdechu sennego?

Jak informuje specjalista z niepublicznego zakładu opieki zdrowotnej Lar-Med – bezdech senny bardzo często występuje u osób, które mają różne nieprawidłowości w budowie górnych dróg oddechowych (np. skrzywienie przegrody nosowej, wiotkie podniebienie czy polipy w nosie), lecz nie są one jedyną przyczyną tejże dolegliwości. Coraz częściej mówi się o tym, że OBS może być konsekwencją otyłości i niehigienicznego trybu życia (stosowanie używek, palenie tytoniu, objadanie się przed snem). Objawów obturacyjnego bezdechu sennego nie wolno ignorować. Z czasem mogą one prowadzić do rozwoju takich chorób jak:

  • cukrzyca typu II,

  • nadciśnienie tętnicze,

  • choroba wieńcowa,

  • udar mózgu,

  • zawał serca.

Nieleczone OBS jest niezwykle groźne dla kierowców. Udowodniono, że kierowcy zawodowi zmagający się z tą dolegliwością, częściej zasypiają za kierownicą i częściej są sprawcami kolizji drogowych.

Diagnozowanie i leczenie obturacyjnego bezdechu sennego

Diagnostyka OBS opiera się na przeprowadzeniu dokładnego wywiadu chorobowego oraz wykonaniu całonocnego badania snu – badania polisomnograficznego (PSG). Na tę chwilę to najbardziej obiektywne narzędzie pozwalające specjalistom rozpoznać rodzaj zaburzeń oddychania w czasie snu oraz stopień ich nasilenia. Polisomnografia zazwyczaj prowadzona jest w warunkach szpitalnych, choć niektóre placówki ochrony zdrowia dopuszczają wykonanie badania w domu pacjenta. Polega ono na podpięciu chorego do specjalnego urządzenia, które rejestruje i ocenia przepływ powietrza przez drogi oddechowe, ruchy brzucha i klatki piersiowej, tętno, oksymetrię i pozycję ciała śpiącego. Aparatura wykonuje też EKG.

Leczenie obturacyjnego bezdechu sennego uzależnione jest od stopnia zaawansowania zaburzeń. Celem terapii jest utrzymanie drożności górnych dróg oddechowych w czasie snu. Dlatego też rutynową czynnością jest skierowanie pacjenta na konsultację laryngologiczną. Część problemów anatomicznych w obszarze gardła i twarzoczaszki można usunąć podczas zabiegów laryngologicznych. Pacjentom, u których stwierdzono ciężkie nasilenie OBS, rekomenduje się zaś leczenie przy pomocy dodatniego ciśnienia w drogach oddechowych (CPAP). Służą do tego specjalne protezy powietrzne.