Lęk jest jedną z podstawowych emocji, która towarzyszy nam od maleńkości. Informuje nas o potencjalnym zagrożeniu i pozwala uruchomić mechanizmy adaptacyjne, które mają na celu uchronić nas przed niebezpieczeństwem. Zdarza się jednak, że dzieci (i dorośli również) odczuwają lęk nieproporcjonalnie wielki w stosunku do bodźca, który go wywołuje. Wiąże się to z silnym stresem emocjonalnym, który daje objawy somatyczne. Jak rozpoznać zaburzenia lękowe u dziecka?
Lęki charakterystyczne dla różnych faz rozwoju dziecka
W miarę jak dziecko się rozwija, doświadcza różnych lęków, co jest naturalnym procesem. Niemowlę odczuwa lęk przed nieznajomymi oraz przed rozstaniem z opiekunem. Maluchy w wieku od 3. do 6. lat zazwyczaj boją się ciemności i obrazów, których dostarcza im własna wyobraźnia np. duchów czy potworów pod łóżkiem. Z kolei dzieci w wieku 6-12 lat czują obawę przed utratą rodziców lub poważną chorobą któregoś z nich.
Nastolatki zaś najbardziej obawiają się negatywnej oceny ze strony społeczeństwa, upokorzenia i porażki poniesionej na oczach innych. Jeśli wymienione wyżej lęki nie zaburzają codziennego funkcjonowania dziecka i nie wywołują objawów somatycznych, można powiedzieć, że mają pozytywny wpływ na rozwój naszej pociechy – motywują ją do działania i uczą, jak radzić sobie w trudnych sytuacjach. Oczywiście pod warunkiem, że dziecko ma wsparcie w rodzicach i czuje się bezpieczne.
Kiedy lęk staje się problemem?
Lęki nasilone nieproporcjonalnie do okoliczności, wywołane przez neutralny bodziec i trwające niepokojąco długo, mogą świadczyć o zaburzeniach w odczuwaniu tej emocji. Jeśli jeszcze do tego dochodzą objawy somatyczne, takie jak np. nadpotliwość, biegunka, trudności w oddychaniu czy płacz, warto skonsultować malucha z psychologiem dziecięcym. Świetnych specjalistów można znaleźć w gabinecie Spokój w Głowie, który mieści się w Wołominie. Na jakie zaburzenia lękowe najczęściej cierpią dzieci?
Do tej grupy z pewnością możemy zaliczyć lęk separacyjny, fobię społeczną oraz fobie specyficzne, takie jak np. lęk przed psami, widokiem krwi czy przebywaniem w ciasnych pomieszczeniach. Trudniejsze w leczeniu są zaburzenia lękowe z napadami paniki oraz uogólnione zaburzenia lękowe, które mogą dotyczyć różnych sfer życia. Leczenie zaburzeń lękowych w przypadku dzieci opiera się przede wszystkim na psychoterapii. Farmakoterapię stosuje się w przypadkach, gdy spotkania z psychologiem nie przynoszą oczekiwanych rezultatów. Ma ona na celu zmniejszenie napięcia emocjonalnego i objawów somatycznych.