Jaki jest sekret długowieczności? Odpowiedzi na to pytanie wciąż szuka wielu badaczy, naukowców i zwykłych śmiertelników. Okazuje się, że mieszkańcy pięciu regionów z tzw. niebieskich stref odkryli tę tajemnicę. To na tych obszarach ludzie są najzdrowsi, najszczęśliwsi i żyją najdłużej. Co sprawia, że czas dla społeczeństwa tych niezwykłych miejsc się zatrzymał? Jak wygląda ich dieta i styl życia?
Mapa długowieczności, czyli gdzie szukać niebieskich stref?
Posiadanie dobrych genów to tylko jeden z elementów, który może wpłynąć na jakość i długość życia człowieka. Pozostałe czynniki odkryli mieszkańcy pięciu miejsc na czterech różnych kontynentach, w których żyje się najdłużej. Jest to przede wszystkim odpowiednia dieta oraz zwolnione tempo życia, odpowiednie otoczenie czy aktywność fizyczna na świeżym powietrzu.
Czym są więc niebieskie strefy? Nazwa (ang. blue zone) powstała dosyć przypadkowo. Gianni Pesa i Michel Poulain poszukując miejsc na świecie z największą liczbą 100-latków, zaznaczali na mapie niebieskim kolorem wybrane lokalizacje. Pierwszą z nich okazała się włoska Sardynia. Dan Buettner odszukał kolejne cztery obszary, które dokładnie opisał w swojej książce „The Blue Zones Solution” (można ją zakupić w wielu antykwariatach i księgarniach). Do tych wyjątkowych regionów należą:
1. Wyspa Sardynia (Włochy)
Pierwszą strefą długowieczności jest górzysta wyspa znajdująca się na zachód od włoskiego wybrzeża. Występuje tu najwyższy odsetek stulatków płci męskiej. Mieszkańcy zajmują się tutaj głównie hodowlą owiec i kóz, a ich życie prowadzone jest w zgodzie z rytmem natury. Są w ciągłym ruchu, dzięki pracy na powietrzu i na trudnym górzystym terenie. Ich dieta oparta jest o proste potrawy roślinne, a mięso spożywają bardzo sporadycznie. Charakterystyczne dla mieszkańców tej niebieskiej strefy produkty to:
- Pieczywo razowe wypiekane na zakwasie;
- kozie mleko bogate w kwasy omega-3;
- sery z owczego i koziego mleka;
- oliwa spożywana na zimno;
- bogate w antyoksydanty wino;
- warzywa, owoce i dziko rosnące zioła;
2. Wyspa Okinawa (Japonia)
Dieta z Okinawy opiera się przede wszystkim o nieprzetworzone produkty pochodzenia roślinnego. Pozwala na to łagodny klimat tej azjatyckiej niebieskiej strefy. Może się ona pochwalić najdłuższą na świecie średnią długością życia jej mieszkańców. Najstarsi Japończycy kierują się istotną dla ich żywotności zasadą: mniej znaczy więcej. Popularna na wyspie mantra, nakazuje, aby zakończyć posiłek, kiedy jesteśmy najedzeni w 80%. Umiar stosuje się tutaj nie tylko w diecie, ale również we wszelkich aspektach życia. Posiłki tutejszej ludności są bardzo pożywne, ale małokaloryczne. Do najpopularniejszych produktów w ich diecie należą:
- uprawiane w przydomowych ogródkach warzywa i owoce;
- ryby i glony bogate w kwasy omega-3 i jod;
- soja i jej przetwory (szczególnie pasta miso);
- grzyby shitake;
- sos z polnych ziół i marynowanego czosnku (nazywany źródłem długowieczności);
3. Wyspa Ikaria (Grecja)
Czym charakteryzuje się dieta i styl życia tej niebieskiej strefy? Górzyste ukształtowanie terenu wyspy wymaga od jej mieszkańców związanej z uprawą ziemi dużej aktywności fizycznej na świeżym powietrzu. Życie na tym terenie płynie powoli, a rytm dnia dyktowany jest przez naturę. Mieszkańcy Ikarii cenią sobie tradycyjne sjesty i spędzanie czasu w gronie rodziny oraz przyjaciół. Dieta tutejszych seniorów bazuje na nieprzetworzonych produktach roślinnych. Podstawę posiłków drugiej oazy długowieczności w Europie stanowią:
- lokalne warzywa, owoce i strączki;
- grecka anyżówka i czerwone wino;
- dobrej jakości oliwa;
- świeże zioła i tworzone z nich napary;
- sery i ryby;
4. Półwysep Nicoya (Kostaryka)
Spotkanie stulatka na tej położonej w północno-zachodniej Kostaryce niebieskiej strefie nie jest niczym zaskakującym. Mieszkańcy półwyspu prowadzą proste i spokojne życie. Poświęcają kilka godzin dziennie na pracę w ogrodzie, a zebrane plony wykorzystują w swoim jadłospisie. Ważną rolę odgrywa fakt, że warzywa i owoce rosną tutaj cały rok. Społeczność spożywa duże ilości wody, która jest bogata w minerały. W diecie tej błękitnej strefy wysoko cenione są:
- jaja i ryby;
- zsiadłe mleko;
- kukurydza, fasola i ryż;
- banany, papaja i różne odmiany dyni;
- wilhelmka wytworna;
- namoczone w wodnym roztworze wapna ziarna kukurydzy;
5. Miasto Loma Linda
Ostatnia oaza długowieczności to miejsce znajdujące się najbliżej zachodniej cywilizacji. Można tutaj spotkać najdłużej żyjących Amerykanów. Mieszkańcy tego miasta to w większości Adwentyści Dnia Siódmego (wiara protestancka). Obejmuje ich wiele nakazów i zasad, których podstawą jej dbanie o zdrowie fizyczne i psychiczne oraz życie w zgodzie z naturą. W tej błękitnej strefie najczęściej stosowana jest dieta wegańska lub wegetariańska. Dodatkowo nie pije się tutaj alkoholu i nie pali papierosów. Adwentyści spożywają zazwyczaj dwa obfite posiłki dzienne, oparte o:
- sezonowe warzywa i owoce (szczególnie popularne jest awokado),
- nasiona i orzechy;
- strączki, kasze i produkty pełnoziarniste;
- łososia;
