Rak szyjki macicy to nowotwór komórek nabłonkowych szyjki macicy cechujący się wysokim stopniem złośliwości. Kluczową rolę w terapii onkologicznej odgrywa wczesne wykrycie choroby – im wcześniej postawiona diagnoza, tym większa szansa na całkowite wyleczenie. Niestety, statystyki Ministerstwa Zdrowia nie napawają optymizmem. Liczba zachorowań na nowotwory szyjki macicy stale rosną i są przyczyną niemal 4% zgonów nowotworowych wśród kobiet.  Jak się zatem chronić przed chorobą?

Badania cytologiczne – profilaktyka przede wszystkim

Badanie cytologiczne umożliwia zdiagnozowanie stanów przednowotworowych i nowotworowych szyjki macicy jeszcze przed pojawieniem się pierwszych objawów. To profilaktyczne badanie mikroskopowe polegające na ocenie rozmazu z tarczy i kanału szyjki macicy. Komórki są pobierane w czasie badania ginekologicznego za pomocą specjalnej szczotki. Badanie może sprawiać lekki dyskomfort, niemniej jest bezbolesne i bardzo szybkie.

Badania cytologiczne – płatności?

Badania mogą być wykonywane bezpłatnie u lekarza ginekologa w ramach ubezpieczenia zdrowotnego lub podczas wizyty prywatnej, np. w gabinecie ginekologicznym dr nauk med. spec. Jawornik Marek. Coraz więcej kobiet korzysta z prywatnej opieki medycznej. Ginekolodzy z własną praktyką przyjmują w godzinach popołudniowych i – zdaniem większości pacjentek – dokładniej przeprowadzają badania i wywiady lekarskie. W wielu przypadkach czas jest na wagę złota, dlatego nie warto odkładać wizyty u ginekologa z uwagi na odległe terminy przyjęć w państwowych placówkach. 

Kiedy wykonać cytologię?

Zgodnie z zaleceniami lekarzy ginekologów pierwsza cytologia powinna być wykonana nie później niż po ukończeniu 21 roku życia lub po upływie 3 lat od rozpoczęcia współżycia. Nie istnieją ścisłe wytyczne określające wiek pacjentki w czasie pierwszego badania. Cytologię mogą wykonywać już nastolatki. Badanie powinno być powtarzane cyklicznie co 3 lata. W przypadku zaistnienia czynników ryzyka (przyjmowania leków immunosupresyjnych, deficytu odporności lub zakażenia wirusem brodawczaka) badanie jest wykonywane raz do roku.

Przygotowanie do badania

Badanie cytologiczne powinno być przeprowadzane po 4 dniach od ostatniej miesiączki i nie później niż 4 dni przed jej rozpoczęciem. Optymalny okres przypada na 10-20 dzień cyklu.  Przed wykonaniem badania należy wstrzymać się od czynności seksualnych oraz unikać stosowania leków dopochwowych oraz tamponów. Lekarze zalecają także wstrzymanie się od długich i ciepłych kąpieli 1-2 dni przed cytologią.

Wyniki badania cytologicznego

Do interpretacji badań cytologicznych wykorzystuje się klasyfikację TBS. Nieprawidłowy wynik cytologii – wyrażony skrótami ASC-US, ASC-H, LSIL, HSIL, CIS itp. – wcale nie musi oznaczać zmian nowotworowych. Interpretacja wyników zależy od ginekologa – może się zdarzyć, że wyniki niemieszczące się w normie są jedynie sygnałem o zwiększonym ryzyku zachorowania.