Niepłodność, ze względu na globalny wymiar uznana została przez WHO za chorobę cywilizacyjną. Z problemami z poczęciem dziecka może mieć nawet 15% par w wieku reprodukcyjnym na całym świecie. Najskuteczniejszą metodą wspomaganego rozrodu, która niepłodnym parom daje możliwość doświadczenia rodzicielstwa, jest zapłodnienie pozaustrojowe in vitro. Termin „in vitro” dosłownie oznacza „w szkle” i odnosi się do procesów biologicznych, które odbywają się poza organizmem, w którym standardowo przebiegają. W odniesieniu do zapłodnienia oznacza zapłodnienie komórki jajowej przez plemnik poza układem rozrodczym kobiety – w laboratorium. Niewiele osób wie, że „in vitro” oznacza 4 różne metody: IVF, ICSI, IMSI oraz MESA – ICSI i TESE – ISCI. Na czym polegają i czym się od siebie różnią te metody? Wyjaśnienie znajdziesz w tekście!
In vitro IVF
Pierwsze dziecko, Luise Joy Brown – dziewczynka poczęta metodą in vitro przyszła na świat w 1978 roku w Manchesterze. W Polsce pierwsze zapłodnienie metodą in vitro przeprowadził w 1987 roku w Białymstoku profesor Marian Szamatowicz. Klasyczne zapłodnienie IVF (z ang. In Vitro Fertilization) zakłada umieszczenie i inkubację w jednej szalce najlepszych plemników wraz z prawidłowo rozwiniętymi komórkami jajowymi. Do zapłodnienia dochodzi samoistnie – plemniki samodzielnie, w ciągu kilku godzin penetrują komórkę jajową i łączą się z nią. Powstałe w ten sposób zarodki transferowane są do jamy macicy. Metoda IVF najbardziej przypomina okoliczności naturalnego połączenia się plemników i komórki jajowej. Co istotne, metoda IVF nie jest tylko świadectwem przeszłości i początków wykorzystywania in vitro, ale cały czas jest stosowana. Najczęściej jest wykorzystywana w leczeniu tzw. niepłodności mechanicznej, tzn. w przypadku stwierdzenia niedrożności lub braku jajowodów u przyszłej mamy. Warunkiem zastosowania metody IVF jest brak nieprawidłowości nasienia partnera.
Zapłodnienie in vitro metodą ICSI
Drugą stosowaną obecnie techniką in vitro jest metoda ICSI (z ang. IntraCytoplasmic Sperm Injection, czyli docytoplazmatyczna iniekcja plemnika.
Jak tłumaczy nasz rozmówca, lekarz specjalista z Centrum Leczenia Niepłodności Angelius w Katowicach: Metoda zapłodnienia pozaustrojowego ICSI, w odróżnieniu od tzw. klasycznej procedury in vitro, polega na wprowadzeniu plemnika o prawidłowej budowie bezpośrednio do cytoplazmy wybranej komórki jajowej.
Metoda ICSI jest stosowana i zalecana parom, u których przyczyny z zajściem w ciążę są spowodowane przede wszystkim czynnikiem męskim, w szczególności niewielką ilością plemników o właściwych parametrach i budowie, które niosą ryzyko niepowodzenia w klasycznej procedurze in vitro. ICSI pozwala uzyskać ciążę nawet przy pojedynczych prawidłowych plemnikach w nasieniu.
Zapłodnienie in vitro metodą IMSI
Kolejną metodą sztucznego zapłodnienia in vitro jest IMSI (z ang. Intracytoplasmic Morphologically Selected Sperm Injection) i również oznacza iniekcję plemnika bezpośrednio do wnętrza oocytu za pomocą mikromanipulatora. Zasadnicza różnica polega wyselekcjonowaniu z ejakulatu plemnika o prawidłowej morfologii i jakości. W metodzie tej wykorzystywana jest mikroskop z zaawansowaną technologią cyfrowo-optyczną MSOME, która umożliwia analizę i wyodrębnienie najlepszego plemnika, w powiększeniu nawet do 6000 razy. Dzięki temu embriolog jest w stanie wybrać plemniki o najlepszej morfologii i ruchliwości do zapłodnienia, a szanse na powodzenie procedury i uzyskanie zdrowo rozwijającej się ciąży rosną.
Zapłodnienie in vitro MESA – ICSI, TESE – ISCI
Skróty MESA (z ang. Micro Epidydymal Sperm Aspiration) – ICSI oraz TESE – ISCI oznaczają sposoby iniekcji plemników pozyskanych odpowiednio z najądrzy (MESA – ICSI) lub za pomocą punkcji jąder (TESE – ISCI ang. testicular sperm aspiration). Tego typu zabiegi są wykonywane u mężczyzn, u których stwierdzono azoospermię spowodowaną niedrożnością lub brakiem nasieniowodów. Pobranie plemników odbywa się w krótkim znieczuleniu ogólnym. Po przygotowaniu plemników w laboratorium andrologicznym wprowadza się je do komórki jajowej, a powstałe w ten sposób zarodki transferuje do jamy macicy.