Coraz więcej osób poszukujących w lasach najlepszych okazów oznacza początek sezonu na grzyby. Warto pamiętać, że choć są nieodłącznym elementem polskiej kuchni, to mogą okazać się niebezpieczne dla naszego zdrowia. Jednym z najbardziej najgroźniejszych gatunków jest muchomor sromotnikowy. Przed grzybobraniem sprawdź, czym się charakteryzuje i jak odróżnić go od kani. Poznaj najpopularniejsze objawy zatrucia.
Muchomor zielonawy – jak wygląda?
Czy wiesz, że większość wszystkich śmiertelnych zatruć grzybami w Polsce to efekt zjedzenia muchomora sromotnikowego? Mylony jest on bowiem z wieloma jadalnymi gatunkami np. czubajką kanią, gąską zielonką, gołąbkiem zielonawym czy nawet pieczarką. Wybierając się na grzybobranie, warto odpowiednio się przygotować, ponieważ w naszych lasach występuje wiele potencjalnie szkodliwych odmian. Gdy nie masz zbyt dużej wprawy, to dokładnie zapoznaj się z opisem i charakterystyką poszczególnych okazów.
Jak wygląda zatem sromotnik? Występujący zarówno w lasach liściastych, jak i mieszanych grzyb w odróżnieniu od muchomora czerwonego nie daje po sobie poznać, że jest trującym gatunkiem. Jego przyjemny zapach sprawia, że przesiadują na nim odporne na jego jad owady czy ślimaki – podobnie jak na odmianach jadalnych. Z kolei zielonkawy owocnik może przypominać niedoświadczonym grzybiarzom inne leśne okazy.
Warto więc zapoznać się z cechami charakterystycznymi muchomora zielonawego. Jego kapelusz przybiera barwę szaro- lub brunatnozieloną, a także oliwkową. Sam brzeg może być zarówno zielony, jak i żółty. Zgrubiały i biały trzon osiąga zazwyczaj wysokość do 15 centymetrów, a znajdujący się na nim pierścień jest gładki lub lekko prążkowany. Blaszki zazwyczaj są białe, choć w przypadku starszych okazów mogą pojawić się żółtozielone tony. Warto zaznaczyć, że miąższ po uszkodzeniu czy ścięciu nie zmienia odcienia.
Czubajka kania a muchomor sromotnikowy
Wiemy już, że czasami bardzo łatwo pomylić grzyby jadalne z trującymi. A jak odróżnić muchomora zielonawego od kani? To właśnie odmiana pieczarkowata jest najczęściej utożsamiana ze sromotnikiem. Podczas grzybobrania należy zwrócić uwagę na 4 główne elementy:
- Kapelusz – owocnik muchomora sromotnikowego jest gładki i w kolorze oliwkowozielonym. Kania zaś posiada płaski kapelusz z garbkiem na środku o chropowatej i łuszczącej się powierzchni. Poza tym znajdują się na nim charakterystyczne brązowe elementy, które można zetrzeć.
- Trzon – u kani jest długi, smukły i pusty w środku z wyrastającą z ziemi bulwą na końcu. Nóżka sromotnika jest gładka, wypełniona i posiada na dole tzw. pochwę.
- Blaszki – w przypadku kani czubajki są one dosyć gęste, delikatne i miękkie. To, co odróżnia je od blaszek sromotnika to przede wszystkim beżowy, a nie biały kolor. Poza tym są szersze i nie zrastają się z łodygą.
- Pierścień – jak rozpoznać muchomora sromotnikowego? Przede wszystkim po pierścieniu, który pozwala również odróżnić go od kani. W przypadku trującego grzyba nie można nim poruszać, ponieważ jest zrośnięty z trzonem.
Poza tym oba grzyby różnią się zapachem – kania ma bardziej grzybowy aromat, u sromotnika jest on lekko mdły i słodkawy. Warto zaznaczyć, że odmiana jadalna występuje najczęściej pod bukami, na obrzeżach różnych rodzajów lasów, na polanach, w parkach czy polach. Trujący okaz rozwija się najczęściej pod dębami, grabami czy sosnami.
Dlaczego grzyb jest niebezpieczny?
Wiemy już, że najtrudniej odróżnić białe odmiany sromotnika od kani. Dlatego też nie powinniśmy decydować się na zbiór nierozwiniętych grzybów, gdyż nie mają one jeszcze wykształconych wszystkich charakterystycznych cech. Warto to podkreślić, ponieważ muchomor zielonkawy należy do najbardziej trujących okazów w polskich lasach. Jego miąższ łączy w sobie aż 12 różnych toksyn. Przed zatruciem ostrzegają w sezonie wszyscy lekarze interniści. Spożycie nawet niewielkiej ilości może prowadzić bowiem do śmierci.
W pozbyciu się groźnych substancji, nie pomaga żadna obróbka termiczna. Toksyny zawarte w grzybie – fallotoksyny, amatoksyny i wirotoksyny powodują poważne szkody nerek, wątroby i serca oraz w wielu przypadkach doprowadzają do zgonu. Pomimo ostrzeżeń wciąż w okresie letnio-jesiennym dochodzi do zatruć muchomorem sromotnikowym. Aby zapobiec popularnym skutkom, należy jak najszybciej rozpoznać symptomy dolegliwości.
Objawy zatrucia muchomorem sromotnikowym
Toksyczne działanie trującego grzyba może być w pierwszych momentach od zjedzenia niewidoczne. Początkowe symptomy zatrucia sromotnikiem mogą bowiem pojawić się nawet po dobie. W kolejnych etapach uwidaczniają się pierwsze zaburzenia żołądkowo-jelitowe o gwałtownym przebiegu. Później występuje druga faza utajenia, po której mamy do czynienia z uszkodzeniem komórek wątrobowych. Po 3-4 dniach bez odpowiedniego leczenia może pojawić się skaza krwotoczna, niewydolność nerek i śpiączka wątrobowa. W ciągu 4-16 dni dochodzi zazwyczaj do śmierci.
Jakie są najpopularniejsze objawy zatrucia muchomorem? Przede wszystkim ból brzucha i głowy, wymioty, biegunka, przyśpieszone tętno, odwodnienie, osłabienie, zaburzenia świadomości i oddechu, utrata przytomności, a nawet śpiączka. W przypadku rozpoznania dolegliwości należy jak najszybciej wywołać wymioty i skierować się do szpitala.
Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej o grzybobraniu, to zapoznaj się z naszym mini przewodnikiem.
