Współczesny rynek gospodarczy w Polsce cechuje się dużym zróżnicowaniem i dynamicznym rozwojem. W związku z tym przedsiębiorcy coraz częściej decydują się na różne formy prowadzenia działalności gospodarczej, aby dostosować się do potrzeb rynku i możliwości inwestycyjnych. Jednym z istotnych aspektów prowadzenia działalności jest wybór odpowiedniej formy prawnej oraz zawarcie właściwej umowy spółki, która reguluje wzajemne prawa i obowiązki wspólników. W Polsce przepisy prawa określają pewne rodzaje umów spółek, które muszą być sporządzone u notariusza w formie aktu notarialnego, a niektóre z nich mogą być zawarte tylko na piśmie.
Umowa spółki komandytowej
Pierwszym rodzajem umowy spółki, która musi być sporządzona w formie aktu notarialnego, jest umowa spółki komandytowej. Jest to forma spółki handlowej, w której wspólnicy dzielą się na dwie kategorie - komandytariuszy oraz komplementariuszy. Komandytariusze odpowiadają za zobowiązania spółki tylko do wysokości swojego wkładu, natomiast komplementariusze mają nieograniczoną odpowiedzialność za długi i zobowiązania spółki. Umowa spółki komandytowej powinna zawierać określenie przedmiotu działalności spółki, wysokości i rodzaju wkładów poszczególnych wspólników oraz ustalenie zasad prowadzenia spraw spółki. Wszelkie zmiany w umowie spółki komandytowej również muszą być dokonane przez notariusza.
Umowa spółki komandytowej-akcyjnej
Drugi rodzaj umowy spółki, który należy sporządzić u notariusza, to umowa spółki komandytowej - akcyjnej. Jest to specyficzna hybryda dwóch form prawnych - spółki akcyjnej oraz spółki komandytowej. Spółka komandytowo - akcyjna posiada cechy obu tych form, a jej struktura i funkcjonowanie są bardziej złożone niż w przypadku innych rodzajów spółek handlowych. W tym przypadku także wspólnicy dzielą się na komplementariuszy i akcjonariuszy, a umowa powinna określać m.in. wartość kapitalu zakładowego, rodzaje i wartości akcji, prawa i obowiązki wspólników oraz sposób prowadzenia spraw spółki. Umowa spółki komandytowo - akcyjnej również musi być zawarta w formie aktu notarialnego, a wszelkie zmiany muszą być dokonane przez notariusza.
Umowa spółki akcyjnej
Kolejnym przykładem umowy spółki zawieranej u notariusza, jest umowa spółki akcyjnej. Spółka akcyjna to forma prawna charakteryzująca się dużą elastycznością oraz możliwością pozyskania kapitału zewnętrznego poprzez emisję akcji. Umowa spółki akcyjnej musi określać nazwę spółki, przedmiot jej działalności, wysokość kapitału zakładowego, rodzaje i wartości akcji oraz prawa i obowiązki akcjonariuszy. Ze względu na związaną z tym formą prawną ochronę interesów inwestorów oraz możliwość szerokiego wpływu na sytuację ekonomiczną spółki, polskie prawo wymaga zawarcia umowy spółki akcyjnej w formie aktu notarialnego.
Umowa spółki z ograniczoną odpowiedzialnością
Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością (sp. z o.o.) to jedna z najbardziej popularnych form prowadzenia działalności gospodarczej w Polsce. Jej głównymi cechami są ograniczenie odpowiedzialności wspólników za zobowiązania spółki do wysokości wniesionych wkładów oraz możliwość prowadzenia szerokiego zakresu działalności. Tak jak w przypadku spółki akcyjnej, umowa spółki z ograniczoną odpowiedzialnością musi być zawarta w formie aktu notarialnego. Akt ten określa podstawowe elementy funkcjonowania spółki, takie jak wysokość kapitału zakładowego, wkłady wspólników, organy zarządu oraz sposób podejmowania decyzji. Brak sporządzenia umowy w formie aktu notarialnego prowadzi do nieważności umowy spółki z o.o., a co za tym idzie – utraty ochrony prawnej dla wspólników i konieczności rozwiązania spółki. Umowy spółek sporządza m.in. Kancelaria notarialna Notariusz Paulina Łukasiewicz z Gdańska.
Podsumowując, wiele form prawnych działalności gospodarczej w Polsce wymaga zawarcia odpowiedniej umowy spółki, a niektóre z nich muszą być sporządzone w formie aktu notarialnego. Dotyczy to głównie umów spółek komandytowych, spółek komandytowych-akcyjnych, spółek akcyjnych oraz spółek z ograniczoną odpowiedzialnością. Warto pamiętać o tych wymogach przy wyborze odpowiedniej formy prowadzenia działalności oraz konsultować się z notariuszem w celu sporządzenia takiej umowy zgodnie z przepisami prawa.
