Rak piersi jest jednym z najczęściej rozpoznawanych nowotworów złośliwych wśród kobiet w Polsce. W początkowej fazie zazwyczaj nie daje żadnych objawów, ale wcześnie wykryty daje szansę na całkowite wyleczenie. Bardzo ważna jest więc odpowiednia profilaktyka i regularne wykonywanie badań. Sprawdź, na czym polega profilaktyka raka piersi oraz czy i jak można zapobiec tej chorobie.
Kto jest szczególnie narażony na wystąpienie raka piersi?
Tak naprawdę, nie da się całkowicie zapobiec ewentualnemu wystąpieniu choroby, ale można zmniejszyć szansę na zachorowanie, dzięki unikaniu czynników ryzyka nowotworowego. Czynniki, które mogą sprzyjać rozwojowi raka piersi to m.in.:
palenie papierosów,
nadużywanie alkoholu,
otyłość,
brak aktywności fizycznej,
długotrwałe stosowanie antykoncepcji hormonalnej,
hormonalna terapia zastępcza,
późna pierwsza ciąża.
Niektóre kobiety niezależnie od swojego trybu życia są bardziej narażone na ryzyko wystąpienia nowotworu. Odpowiadają za to:
czynniki genetyczne – pojawienie się raka piersi u kogoś w rodzinie, zwłaszcza u krewnych pierwszego stopnia,
wiek – ryzyko wzrasta po 50. roku życia,
wcześniejsze wystąpienie nowotworu w drugiej piersi,
wczesna pierwsza miesiączka (przed 12. rokiem życia),
późna menopauza (po 55. roku życia).
Jak uchronić się przed nowotworem piersi?
W celu uniknięcia zachorowania na nowotwory należy pamiętać o prowadzeniu zdrowego trybu życia. Oczywiście nie zagwarantuje to pełnego bezpieczeństwa, ale zmniejszy możliwość wystąpienia poważnej choroby. Jak więc o siebie dbać? Otóż ważne jest:
zaprzestanie palenia wyrobów tytoniowych,
ograniczenie spożywania alkoholu,
zdrowa dieta bogata m.in. w warzywa i owoce,
ograniczenie spożywania produktów zawierających tłuszcze zwierzęce,
utrzymywanie prawidłowej wagi,
aktywność fizyczna.
W profilaktyce raka piersi najważniejsze jest jednak regularne wykonywanie badań, pozwalających na wykrycie nowotworu, podczas gdy nie ma jeszcze objawów choroby oraz podejmowanie odpowiednich działań w celu jak najszybszego wykrycia raka.
Profilaktyka wtórna raka piersi
Celem profilaktyki wtórnej jest zdiagnozowanie choroby w jak najwcześniejszym jej stadium. Jeśli nowotwór wykryty jest wcześnie, to leczenie będzie skuteczniejsze, a szanse na pełne wyzdrowienie wzrosną. Im mniejszy guz czy wykryta zmiana, tym większe prawdopodobieństwo, że jest to nowotwór przedinwazyjny, który nie dał jeszcze przerzutów do węzłów chłonnych i innych narządów.
Metodami profilaktyki wtórnej są:
Samobadanie
Jak sama nazwa brzmi, polega na samodzielnym badaniu piersi przez kobietę. Badanie takie należy wykonywać raz w miesiącu przez ok. 10 minut, najlepiej po zakończeniu menstruacji, kobiety po menopauzie zaś zawsze tego samego dnia miesiąca. Trzeba opuszkami palców delikatnie dociskać piersi do żeber w celu poszukiwania guzków, zgrubień itd. Ruchy powinny być wykonywane z góry w dół, okrężne oraz od boku do środka i odwrotnie. Należy też oglądać swoje piersi i szybko reagować, jeśli dostrzeżemy jakieś zmiany. Objawy raka piersi, które możemy zauważyć to:
guz wyczuwalny przez dotyk,
wyciek płynu z brodawki,
wciągnięcie, zaciągnięcie brodawki lub jej owrzodzenie,
zmiana kształtu lub wielkości piersi,
powiększenie węzłów chłonnych pod pachą,
zaczerwienienie, obrzęk skóry piersi,
objaw skórki pomarańczy.
Wizyty u ginekologa
Oprócz samobadania bardzo ważne są regularne kontrole u lekarza specjalisty, a więc ginekologa, który podczas wizyty wykona badanie piersi. Dzięki swojemu doświadczeniu często szybciej wykryje niebezpieczne zmiany i w razie potrzeby zleci dodatkowe badania, o których przeczytasz poniżej.
Mammografia
Jest to badanie radiologiczne i najbardziej popularna metoda, pozwalająca wykryć nowotwór piersi. Należy wykonywać je regularnie, zwłaszcza po 40. roku życia. W Polsce mammografia jest bezpłatna dla kobiet między 50. a 69. rokiem życia. Warto pamiętać, że ujemny wynik nie wyklucza całkowicie istnienia raka piersi. Część nowotworów może być niewidoczna w obrazie mammograficznym, dlatego ważne są też comiesięczne badania piersi oraz cykliczne wizyty u ginekologa.
USG piersi
Ultrasonografia piersi zazwyczaj jest uzupełnieniem mammografii. Badanie zleca najczęściej ginekolog lub chirurg onkologiczny. Sprawdza się ono najlepiej u kobiet młodych, aktywnych hormonalnie i kobiet w ciąży. Jest ono w pełni bezpieczne i może być powtarzane bez obawy o narażenie na promieniowanie.
Pamiętajmy, że wyleczenie raka piersi jest możliwe. Ważne jest jednak jak najwcześniejsze wykrycie choroby, co umożliwia profilaktyka wtórna poprzez regularne wykonywanie badań.
