Diagnozowaniem i leczeniem zaburzeń mowy związanych o podłożu neurologicznym zajmuje się neurologopedia. Jest to dziedzina logopedii, a lekarze tacy prowadzą terapie mowy zarówno dla dzieci, jak i osób dorosłych. W przypadku osób dorosłych zdecydowana większość tego typu zaburzeń pojawia się na skutek urazu lub choroby – zobacz, jakie schorzenia zaliczamy do tej grupy i jakie są ich objawy.

Przyczyny zaburzeń mowy u osób dorosłych

Zaburzenia mowy u osób dorosłych mogą być wrodzone lub nabyte. Jeśli problemy z wysłowieniem się, zanik mowy lub mowa niewyraźna pojawiły się na skutek urazu neurologicznego, lub wraz z wiekiem mówimy o zaburzeniach nabytych. Można je leczyć – zajmują się tym wyspecjalizowani logopedzi, czyli neurologopedzi, tacy jak Barbara Graff, prowadząca swoją poradnię w Kosmolowie. Dzięki regularnym spotkaniom można z powodzeniem zatrzymać chórowe, a nawet zmniejszyć lub całkowicie zlikwidować problemy z moją.

Do najczęstszych przyczyn zaburzeń mowy u osób dorosłych zaliczamy udary, urazy głowy oraz neurodegenerację, czyli procesy zachodzące na skutek chorób neurologicznych.

Nabyte zaburzenia mowy

Do nabytych zaburzeń mowy o podłożu neurologicznym zaliczamy afazje, dyzartrie.

Afazje to zaburzenia powstałe przy organicznym uszkodzeniu struktur korowych i podkorowych półkuli dominującej. Podstawowym objawem afazji są zaburzenia mechanizmów programujących czynności mowy, skutkujące częściową lub całkowitą utratą mowy i (lub) rozumienia. Istnieje wiele klasyfikacji afazji, jednak najważniejszym kryterium jest fakt, czy dana osoba rozumie komunikat, ale nie potrafi na niego odpowiedzieć, czy wypowiada słowa, jednak nie zna ich znaczenia.

Dyzartrie to natomiast zaburzenia neurologiczne mowy wynikające z uszkodzenia ośrodków i dróg nerwowych, które unerwiają ruchowy aparat mowy. Porażenia nerwów powodują zaburzenia napięcia mięśni, które biorą udział w  mowie, co objawia się albo w postaci braku możliwości realizacyjnych – brak możliwości wypowiadania słów, albo w niewłaściwej wymowie i oraz zaburzeniach rytmu, natężenia dźwięków, tempa mówienia, intonacji oraz akcentowania.

Choroby neurodegeneracyjne mózgu

Neurodegeneracja nazywamy postępujący proces zwyrodnienia komórek nerwowych, czyli neuronów, który prowadzi w konsekwencji do ich śmierci. Do chorób, które zaliczyć możemy do grona neurodegenezacyjnych zaliczyć możemy:

  • chorobę Alzheimera,
  • chorobę Parkinsona,
  • oraz demencję.

Nie są do końca znane przyczyny tych chorób, jednak zdaniem naukowców ich rozwój wiąże się z uwarunkowaniami genetycznymi, procesami starzenia się, a także przebytymi chorobami, czy przyjmowanymi lekami.

W chorobie Parkinsona zaobserwować możemy, że mowa chorego staje się monotonna, głos zmieniony i drżący, artykulacja jest niewyraźna, a tempo mówienia zwolnione. Zaobserwować możemy również  trudności w inicjowaniu wypowiedzi.

W przypadku demencji oraz choroby Alzheimera chory cierpi początkowo na trudności w odnajdywaniu słów. Problemy z prowadzeniem konwersacji oraz budowaniem dłuższych wypowiedzi mogą być jednym z pierwszych objawów choroby, warto więc zwrócić uwagę, gdy zaobserwujemy takie objawy u bliskiej osoby. W mowie chorego występują również konfabulacje i braki ciągłości tematycznej, a sposób wypowiedzi staje się bardzo uproszczony. Konsekwencją neurodegeneracyjnych chorób ośrodkowego układu nerwowego często są zaburzenia takie jak afazje czy dyzartrie.

Jeśli bliska Ci osoba cierpi na chorobę neurodegeneracyjną mózgu lub przeżyła udar bądź uraz mózgu, mogą pojawić się problemy z mową. Warto zwrócić się wtedy po pomoc do specjalisty, czyli neurologopedy.